Welke rol moet de haven in Brussel spelen? Brussel heeft een zeehaven die rechtstreeks verbonden is met deze van Antwerpen – een niet te verwaarlozen economische troef die activiteiten en werkgelegenheid creëert. Maar wordt haar potentieel wel optimaal benut? Nu de herschikking van het kanaalgebied alle aandacht van de Brusselse regering krijgt, verdient ook deze vraagstelling aandacht. Didier Dekeyser en Emmanuel Robert H et valt niet te ontkennen dat een bevaarbare waterweg en een zeehaven belangrijk zijn voor een stad als Brussel. Deze vormen immers tegelijkertijd een logistiek instrument voor ondernemingen, een “zachte invalsweg” die duurzame ontwikkeling bevordert, een vector voor de activiteit en een bron van werkgelegenheid. Maar de Haven eist ook kostbare ruimten op. En dat in een stad in volle bevolkingsexplosie, waar de vraag groot is: huisvesting, collectieve installaties, ondernemingen… Vandaar deze logische vragen: welke reële impact heeft de Haven vandaag op de Brusselse economie en wat is haar groeipotentieel? Hoeveel banen kan de haven bieden en van welk kwaliteitsniveau? Speelt de Haven haar rol echt volop als transportfacilitator via de waterweg? Kan haar specifieke havenactiviteit groeien zonder daarom de exploitatieoppervlakte uit te breiden? Waterweg, zachte weg Het Planbureau voorziet tegen 2030 een groei van 64% van het goederenvervoer in België. Rekening houdend met de verkeersoverlast in en rond Brussel, zou de waterweg een gedeeltelijk antwoord op deze vraag kunnen bieden, en dan wel op een milieuvriendelijkere manier dan het wegvervoer. Om een voorbeeld te geven: dankzij de enige wekelijkse pendelvaart met containers afkomstig van Antwerpen, kan men volgens de eigen cijfers van de Haven, 50.000 vrachtwagenritten vermijden. Nog steeds volgens de Haven, worden we dankzij het vervoer via waterwegen in het Gewest globaal gezien gevrijwaard van de doortocht van 618.000 vrachtwagens per jaar en 100.000 ton CO2 . Desondanks moeten we deze cijfers relativeren: Brussel is daarom niet de eindbestemming van de goederen die er worden overgeladen; een groot deel arriveert of vertrekt weer… per vrachtwagen, afkomstig uit of bestemd voor andere regio’s. Een situatie die deels te wijten is aan het Brusselse 8 BECI - Brussel metropool - juni 2015 subsidiebeleid: door aan bevrachters een subsidie toe te kennen voor elke lege of volle container, in transit of niet, die op het grondgebied van het Gewest wordt overgeladen, wordt er meer in plaats van minder vrachtverkeer in Brussel gecreeerd. Een gedetailleerde studie van deze verkeersstromen zou dus zeker nuttig zijn. Bovendien is het niet zeker dat het scheepvaartverkeer nog zou groeien: de splitsing van ladingen weegt ongunstig door op de kosten ervan. Trouwens, het goederenvolume in transit via de Haven van Brussel, is de laatste tien jaar stabiel gebleven. En voor zover het zou toenemen, moet men er dan nog voor investeren? De bruggen verhogen (zie kader)? Nieuwe terreinen in gebruik nemen, zoals voor het toekomstige “RoRo” (Roll-On, Roll-Off) platform, bestemd voor het vervoer van tweedehandswagens naar Antwerpen en dat 2,5 hectaren in beslag zou nemen? In dat geval moet het project ook toelaten een nieuwe bestemming aan de Heyvaert wijk te geven en banen in Brussel vast te leggen. Welke banen? In 2008, datum van het laatste overzicht, maakte de Haven aanspraak op bijna 6.000 rechtstreekse banen en meer dan 7.000 onrechtstreekse banen – cijfers die echter in twijfel worden getrokken door het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid. “Een groot deel van de activiteiten in de Haven van Brussel is niet strikt gekoppeld aan de waterweg,” luidt het commentaar van Jan De Brabanter, Algemeen Secretaris van het VOB. “De door de Haven bekendgemaakte cijfers van de rechtstreekse of de onrechtstreekse banen zijn gebaseerd op de door het GBBP (Gewestelijk Bodembestemmingsplan) gedefinieerde havenzone. Maar een groot deel van de ondernemingen die er gevestigd zijn om historische redenen of door het buitenkanseffect, hebben in feite niets of heel weinig te maken met de havenactiviteiten.” Naast deze cijfers vormt de Haven vandaag in werkelijkheid een uitgestrekte industriezone waar verschillende activiteiten Pagina 9

Pagina 11

Heeft u een onderzoeksrapport, i paper of digitale club bladen? Gebruik Online Touch: handleiding digitaal bladerbaar op uw website plaatsen.

2015.06 Brussel Metropool Lees publicatie 10035Home